Partiële herziening bestemmingsplan Uiterwaarden

3.2 Landschap

Het plangebied ligt in het rivierenlandschap van de IJssel. Tijdens de voorlaatste ijstijd het Saalien, bereikte het landijs Nederland. Eén van deze ijslobben heeft toen een weg gebaand op de plek waar nu het IJsseldal ligt. In deze laagte is in het Holoceen (de afgelopen 10.000 jaar) het huidige rivierlandschap ontstaan, doordat klei en zand door de rivier zijn afgezet.

De rivierafzettingen zijn pas gestopt na de aanleg van de dijken in de Middeleeuwen. In de periode voorafgaand aan de bedijkingen was er een versterkte sedimentatie van zand en klei – in deze tijd heeft

het rivierenlandschap grotendeels zijn huidige landschappelijke karakter gekregen. De uiterwaarden en oeverwallen die nu langs de IJssel liggen zijn dus relatief jong, hoofdzakelijk gevormd na circa 400 na Christus. De meeste rivierduinen die in het landschap voorkomen zijn al eerder tijdens het Holoceen ontstaan. De toppen van deze duinen steken door de rivierafzettingen heen.

Het rivierenlandschap bestaat uit enerzijds een gordel van uiterwaarden, oeverwallen en rivierduinen dicht langs de IJssel en anderzijds een komgebied verderaf gelegen van de rivier. Het plangebied bevindt zich geheel in de gordel van uiterwaarden, oeverwallen en rivierduinen. Oude of verlandde nevengeulen

bevinden zich bij de Roetwaarden en bij Welsum. Het patroon van oude geulen laat zien hoe de rivier haar loop in vroeger tijden steeds opnieuw heeft verlegd. Inmiddels is de loop van de rivier vastgelegd door kribben en oeververdediging. Het vroeger dynamisch-natuurlijke rivierenlandschap is statisch (en op veel plekken agrarisch) geworden. De rivierduinen bij Fortmond en Den Nul, hebben nog een ongestoorde morfologische verschijningsvorm. Het kleinschalige reliëf van deze gebieden is behalve voor landschap en cultuurhistorie ook van waarde voor natuur en beleving.

De zandwinplassen in de Roetwaarden en de Welsumerwaarden zijn in de afgelopen eeuw ontstaan. De plas in de Roetwaarden ligt deels op een plek waar vroeger een nevengeul van de IJssel lag. Door grootschalige vergravingen zijn oude morfologische en landschapsstructuren aangetast.

De hoofdstructuur van het huidige landschap wordt vooral bepaald door de morfologie van de ondergrond. Waardevolle kwaliteiten in het huidige landschap zijn daarom het onverstoorde kleinschalige reliëf, de hogere gronden met oude dorpen, boerderijen en kleinschalige landschapselementen, en de dijkstructuur met de doorbraakkolken. Kenmerkend visueel ruimtelijk beeld van het plangebied en omgeving is een kleinschalig en gevarieerd landschap, met open, deels agrarische uiterwaarden. Vanaf de dijk is de IJssel op sommige plekken te zien. De afwisseling tussen steden, dorpen en buitengebied maken dit gebied aantrekkelijk voor recreanten. Kleinschalige recreatie maakt de IJssel beleefbaar en zorgt voor een levendig karakter dat past bij de IJssel.